اولی ها بخوانید
امر مخاطب:
از شش صیغه ی مخاطب فعل مضارع گرفته می
شود و طریقه ی ساخت این فعل را توضیح می دهیم ابتدا حرف مضارع را بر می داریم و اگر حرف بعد از حرف مضارع ساکن بود نیاز به همزه دارد و حرکت همزه را با توجه به حرف ما قبل اخر از حروف اصلی تعیین می کنیم یعنی اگر آن حرف کسره یا فتحه داشت همزه کسره می گیرد و اگر ضمه داشت ضمه می گیرد گاهی وقت ها حرف بعد از حرف مضارع متحرک است یعنی ساکن ندارد در این صورت نیاز به همزه نداریم اما اخر افعال صیغه ی اول مضارع مخاطب حرف آخرش ساکن گرفته بقیه صیغه ها نونشان حذف می شود جز صیغه جمع مونث به مثال های زیر توجه کنید:
فعل: تجْلسُ
مفرد: أنتَ تجْلِسُ أنتِ تجْلِسین
مثنی:أنتُما تجْلِسان أنتُما تجْلِسان
جمع: أنتُم تجْلِسون أنتُنّ تجْلِسن
بعد از حذف حرف مضارع با توجه به این که حرف بعد از حرف مضارع ساکن می باشد نیاز به همزه داریم و با توجه به این که حرف ل کسره دارد همزه امر مکسور می شود.
مفرد: أنتَ إجْلِسْ أنتِ إجْلِسی
مثنی:أنتُما إجْلِسا أنتُما إجْلِسا
جمع: أنتُم إجْلِسوا أنتُنّ إجْلِسن
اما در فعل زیر همزه آن به خاطر حرکت حرف «ت» ضمه می گیرد:
فعل: تکْتُبُ
مفرد: أنتَ اُکتبْ أنتِ اُکتبی
مثنی:أنتُما اُکتبا أنتُما اُکتبا
جمع: أنتُم اُکتبوا أنتُنّ اُکتبن
لازم به تذکر است همزه فعل امر از باب افعال مستثنی بوده و همزه آن همیشه مفتوح می باشد
اما درفعل زیر به خاطر متحرک بودن حرف بعد از حرف مضارع نیاز به همزه نداریم:
تفاعَل
مفرد: أنتَ فاعلْ أنتِ فاعلی
مثنی:أنتُما فاعلا أنتُما فاعلا
جمع: أنتُم فاعلوا أنتُنّ فاعلن
مضارع نهی
با اضافه کردن" لا " به اول مضارع مضارع مخاطب مضارع نهی درست می شود لازم به ذکر است " لا " اول تمامی صیغه های مخاطب مضارع می آید و آخر آن ها را تغییر می دهد صیغه ی مفرد مذکر مخاطب ساکن گرفته و "ن" بقیه ی صیغه ها جز جمع مونث حذف می شود به این مضارع؛ مضارع مجزوم هم گفته می شود.
مذکر مونث
مفرد: أنتَ لا تذهب أنتِ لا تذهبی
مثنی:أنتُما لا تذهبا أنتُما لا تذهبا
جمع: أنتُم لا تذهبوا أنتُنّ لا تذهبنَ
مضارع منفی
با اضافه کردن" لا " به اول مضارع مضارع منفی درست می شود لازم به ذکر است " لا " اول تمامی صیغه های مضارع می آید و تغییری در آن به وجود نمی آورد.
برای غائب ها
مذکرها مونث ها
مفرد: هولا یذهبُ هی لا تذهبُ
مثنی: هما لا یذهبان هما لا تذهبان
جمع: هم لا یذهبون هنّ لا یذهبنَ
برای مخاطب ها
مفرد: أنتَ لا تذهبُ أنتِ لا تذهبینَ
مثنی:أنتُما لا تذهبان أنتُما لا تذهبان
جمع: أنتُم لا تذهبون أنتُنّ لا تذهبنَ
برای متکلم ها
وحده: أنا لا أذهبُ
مع الغیر: نحن لا نذهبُ
چهارده صيغه ی مضارع
دانش آموزان عزیز امروز به آموزش چهارده صیغه ی مضارع می پردازیم؛ به خودتون قول بدید تا یک ساعت دیگه همه اش را یاد بگیرید. خواستن توانستن است:
برای غائب ها
مذکرها مونث ها
مفرد: هو یذهبُ هی تذهبُ
مثنی: هما یذهبان هما تذهبان
جمع: هم یذهبون هنّ یذهبنَ
برای مخاطب ها
مفرد: أنتَ تذهبُ أنتِ تذهبینَ
مثنی:أنتُما تذهبان أنتُما تذهبان
جمع: أنتُم تذهبون أنتُنّ تذهبنَ
برای متکلم ها
وحده: أنا أذهبُ
مع الغیر: نحن نذهبُ
چهارده صيغه ی ماضی
برای غائب ها
مذکرها مونث ها
مفرد: هو ذهب هی ذهبَت
مثنی: هما ذهبا هما ذهبتا
جمع: هم ذهبوا هنّ ذهبنَ
برای مخاطب ها
مفرد: أنتَ ذهبتَ أنتِ ذهبتِ
مثنی:أنتُما ذهبتُما أنتُما ذهبتُما
جمع: أنتُم ذهبتُم أنتُنّ ذهبتُنّ
برای متکلم ها
وحده: أنا ذهبتُ
مع الغیر: نحن ذهبنا